Fenomen zvani “Crveni vilenjak”!

Povezane objave

• Bivši studenti Novosadskog univerziteta se okupili nakon dve decenije 28/10
• “Avatari” kontrolišu pasoše? 13/11
• Fotografija od 1000 godina 14/04

Ako na olujnom nebu primetite nešto poput divovske crvene meduze, ne brinite- ne halucinirate, ne sanjate vanzemaljce već posmatrate prirodni fenomen zvani „crveni vilenjak“ ili na engleskom „red sprite“.

O čemu se zapravo radi?

Crveni vilenjak ili red sprite je ustvari oblik munje ili električnog pražnjenja u atmosferi, javlja se veoma visoko iznad grmljavinskih oblaka i često svetli narandžastom ili crvenkastom  svetlošću u različitim oblicima te otuda i dolazi naziv ove zadivljujuće prirodne pojave. Pokreću ga visoko-naponske munje. Najčešće viđen u grozdovima na 50 do 90 km iznad zemljine površine. Predstavlja više pojavu hladne plazme nego toplih munja iz toposfere, po svetlosti se pre može svrstati u tip sijanja fluoroscentnih cevi nego električno pražnjenje munja.

Retko ga hvataju objektivi jer je veoma kratkog trajanja, no nedavno, kako obaveštajna agencija Tanjug javlja, jedan veoma uporni fotograf napravio je senzacionalne snimke crvenog vilenjaka nad Vašingtonskim olujnim nebom.

Prvi izveštaji potiču iz 1730-ih godina u Nemačkoj, od strane Johana Georga Estora, međutim prvi detaljni opis senzacije vezuje se za spise iz 1886. godine. Nobelovac Tomson Ris Vilson je 1925. godine, na osnovu teoretskih proračuna, zaključio da bi se električno pražnjenje moglo javiti u gornjim slojevima atmosfere, a 1956. godine je i uočio nešto poput crvenog vilenjaka. Prvi put na slici je crveni vilenjak konačno uhvaćen tek 1989. godine, a ovekovečila ga je grupa naučnika sa Univerziteta Minestone, sasvim slučajno i tad je i zvanično potvrđeno postojanje ove pojave. Nekoliko dana nakon zvaničnog otkrića, ovi crveni bljesci Zemljinog elektriciteta i naelektrisanja, dobili su naziv „crveni vilenjaci“ prema liku iz Šekspirovog dela „San letnje noći“. Nakon prvog snimka, nebeski vilenjaci su snimljeni preko 10 000 puta, manje ili više senzacionalne slike kažu, ne mogu da se porede sa nedavno snimljenim u Vašingtonu.

Crveni vilenjaci su detektovani u gotovo svim delovima sveta i potvrđeno je da se javljaju samo tokom najjačih grmljavinskih oluja. U gornjem delu se pojavljuje crvenkasti ili narandžasti bljesak, dok se na donjim vrhovima vide plavkaste vitice koje kao da vise, te ponekad mu prethodi crvenkasti venac. Trajanje im je obično nekoliko milisekundi i pokreću ih visokonaponske munje između olujnih oblaka i tla. Često se javljaju u grozdovima od dva ili više , a tipičan raspon je na visinama od 50 do 90 km iznad zemljine površine.