Prva 3D mapa vasione

Povezane objave

• 100 godina nakita i pirsinga 01/11
• Intervjuisali smo: Državni posao 23/10
• Kuba – država sa najmanje nepismenih u svetu! 02/09

Naučnici su objavili prvu trodimenzionalnu mapu vasione, koja dokazuje da je ona manje više ravna, kao i da se različiti delovi svemira šire različitim brzinama i tako popunjavaju prostore poznavanja njegove istorije od oko 11 milijardi godina.

Nakon pet godina zavirivanja u najdublje delove svemira završena je “Najveća trodimenzionala mapa svemira” ikad – kako je i sami tvorci nazivaju. Ona  obuhvata 11 milijardi istorije svemira i predstavlja vise od dva miliona galaksija.

„Poznati su nam događaji sa samog početka univerzuma, kao i novija istorija njegovog širenja, ali između te dve tačke postoji 11 milijardi godina koje nas i dalje muče”, napominje dr Kajl Doson, kosmolog sa Univerziteta u Juti.

Doktor Doson predvodi tim istraživača u organizaciji za digitalno istraživanje neba „Sloun“ (SDSS), koja se proteklih pet godina bave rešavanjem problema ove praznine. Ovi rezultati dobijeni su međunaradnom saradnjom više od stotine astrofizičara, koji su bili uključeni u projekat proširenog spektroskopskog istraživanja bariona (eBOSS).

Mapa otkriva da strukturu univerzuma definišu filamenti i tamna materija, i to od momenta kad je bio star samo 300.000 godina. Takođe pokazuje šablone u rasporedu galaksija koji istraživačima pomažu da rekonstruišu parametre univerzuma sa velikom preciznošću.

Misli se da je najveće postignuće mape ustvari to što nudi odgovor na pitanje koje godinama muči astronome – ne slaganja u Hablovoj konstanti. Hablova konstanta je zasnovana na pretpostavci da se vasiona širi. Ne postoji konsenzus koliko brzo se dešava ovo širenje. Istraživanje dokazuje da se različiti delovi univerzuma šire različitim brzinama, i to naizgled duž iste ose ravni.

Svaka pojedinačna univerzitetska grupa učesnik projekta eBOSS proučavala je drugu oblast vasione, sastavljajući delove mape mereći talasnu dužinu koju emituju različite galaksije.

„Da bismo na mapi predstavili deo vasione star šest milijardi godina, koristimo velike, crvene galaksije. Za udaljenije, starije delove, koriste se mlađe, plave galaksije. Najzad, kako bismo opisali vasionu 11 milijardi godina unazad koristimo kvazare, galaksije čiji je izvor svetlosti materija koja upada u supermasivnu crnu rupu u njihovom centru. Svaki od ovih uzoraka zahtevao je pažljivu analizu da bi se iz njih uklonili šumovi i da bi se otkrili obrasci u univerzumu“, napominju istraživači sa ovog projekta.